HR 26 april 2013, LJN BZ1712 (X/Gemeente Weert)
Een koninklijk besluit tot onteigening (KB) moet binnen zes maanden na de terinzagelegging van het ontwerpbesluit worden genomen, maar de bekendmaking van dit KB hoeft niet binnen die termijn plaats te vinden. Dat volgt uit de tekst van art. 78 lid 6 Onteigeningswet.
Bij de gemeente Weert heeft van 7 april 2011 tot en met 18 mei 2011 een ontwerpbesluit tot onteigening ter inzage gelegen. Het KB vermeldt als datum van ondertekening 15 november 2011 en het is dus binnen zes maanden na afloop van de terinzagelegging genomen. Het is in december 2011, dus na afloop van deze termijn, in de Staatscourant gepubliceerd en aan de onteigende toegezonden. De rechtbank Roermond heeft de vervroegde onteigening uitgesproken. Daarbij is het verweer van de onteigende verworpen dat de termijn voor bekendmaking van het KB is overschreden. Volgens de rechtbank schrijft art. 78 lid 6 Ow niet voor dat het KB binnen zes maanden na de terinzagelegging van het ontwerpbesluit bekend wordt gemaakt en gepubliceerd.
De Hoge Raad sluit zich aan bij het oordeel van de rechtbank. De tekst van art. 78 lid 6 Ow bepaalt niet dat de bekendmaking van een KB binnen zes maanden na de terinzagelegging van het ontwerpbesluit dient plaats te vinden. Het artikellid luidt:
“Het koninklijk besluit wordt genomen binnen zes maanden na afloop van de termijn gedurende welke het ontwerpbesluit met de bijbehorende stukken ingevolge art. 3:11 Awb ter inzage heeft gelegen. Het besluit wordt bekend gemaakt aan de verzoeker en aan de in het vijfde lid, onder 3°, bedoelde eigenaren en andere rechthebbenden.”
Deze bepaling is ingevoerd bij de Crisis- en herstelwet van 18 maart 2010, Stb. 135. Met deze wet is onder meer een versnelling van onteigeningsprocedures beoogd. Bij de Crisis- en herstelwet is de onteigeningsprocedure zodanig gewijzigd dat onteigening niet langer een gemeenteraadsbesluit vergt, gevolgd door een goedkeurend koninklijk besluit, maar uitsluitend een KB, genomen op verzoek van een gemeente. Hiervoor bepaalde art. 86 lid 1 (oud) Ow dat het goedkeuringsbesluit bekend moest zijn gemaakt binnen negen maanden na de terinzagelegging van het besluit van de gemeenteraad. Anders dan de onteigende heeft aangevoerd, kan uit de parlementaire geschiedenis van art. 78 lid 6 Ow niet worden afgeleid dat de wetgever voor ogen heeft gestaan dat bekendmaking van het goedkeuringsbesluit dient te geschieden binnen zes maanden na afloop van de termijn van terinzagelegging van het ontwerpbesluit, zo oordeelt de Hoge Raad. Bij deze stand van zaken komt volgens de Hoge Raad uit een oogpunt van rechtszekerheid doorslaggevend gewicht toe aan de tekst van art. 78 lid 6 Ow.
