HR 22 januari 2016, ECLI:NL:HR:2016:99
Geen rechtsregel brengt mee dat de verplichting van de executeur tot het afleggen van rekening en verantwoording bij het einde van zijn beheer na het overlijden van de executeur overgaat op diens erfgenamen. Mededelingsplicht erfgenamen art. 4:149 lid 4, slotzin, BW.
In de onderhavige zaak was een executeur als bedoeld in art. 4:142 e.v. BW overleden voordat hij rekening en verantwoording had kunnen afleggen ex art. 4:151 jo. 4:161 BW. Centraal staat de vraag of de echtgenote van de executeur, als diens erfgename, daartoe gehouden was.
De Hoge Raad beantwoordt deze vraag ontkennend en besteedt daarbij zowel aandacht aan hetgeen rechtens was onder het vóór 1 januari 2003 geldende recht (erflater was in 1997 overleden), als aan het sinds die datum geldende recht.
“3.6.2 Art. 1061 BW (oud) verplichtte de executeur om bij het eindigen van zijn beheer aan de belanghebbenden rekening en verantwoording af te leggen, evenals thans art. 4:151 BW de executeur wiens bevoegdheid tot beheer van de nalatenschap is geëindigd, verplicht rekening en verantwoording af te leggen. Weliswaar eindigt de taak van de executeur door zijn dood – welke regel voortvloeide uit art. 1062 BW (oud) en thans is neergelegd in art. 4:149 lid 1, aanhef en onder c, BW – maar indien de executeur zijn werkzaamheden nog niet heeft voltooid op het tijdstip van zijn overlijden, ontstaat geen verplichting tot het afleggen van rekening en verantwoording.
3.6.3 Geen rechtsregel brengt mee dat een dergelijke verplichting op de erfgenamen van de executeur komt te rusten. Art. 1062 BW (oud) bepaalde: “De magt van den uitvoerder eens uitersten wil gaat niet tot zijne erfgenamen over”. Doordat de rechten en verplichtingen van de executeur zijn verbonden aan zijn hoedanigheid en die hoedanigheid niet overgaat op zijn erfgenamen, gaan evenmin die rechten en verplichtingen, waaronder de verplichting om rekening en verantwoording af te leggen, bij het overlijden van de executeur over op zijn erfgenamen (…)”.
In dit verband wijst de Hoge Raad nog wel op de mededelingsplicht van art. 4:149 lid 4, slotzin, BW, waarin is bepaald dat de erfgenamen van de overleden executeur, indien zij kennis dragen van de executele, verplicht zijn het overlijden van de executeur mee te delen aan de erfgenamen van degene die hem als executeur heeft benoemd.
