HR 3 april 2020 ECLI:NL:HR:2020:599
De afstemmingsregel is niet van toepassing als de gevraagde voorziening strekt tot opheffing van een conservatoire maatregel of tot een verbod tot het treffen van een dergelijke maatregel, en de uitspraak van de bodemrecht (over de vordering ter verzekering waarvan de conservatoire maatregel strekt) nog geen kracht van gewijsde heeft gekregen. In een zodanig geval moet een belangenafweging plaatsvinden waarbij in aanmerking moet worden genomen dat een conservatoir beslag naar zijn aard ertoe strekt om te waarborgen dat voor een vooralsnog niet vaststaande vordering verhaal mogelijk zal zijn ingeval de vordering in de hoofdzaak wordt toegewezen, terwijl de beslaglegger bij (definitieve) afwijzing van de vordering in de hoofdzaak voor de door het beslag ontstane schade aansprakelijk is. De omstandigheid dat de rechter in de hoofdzaak reeds uitspraak heeft gedaan, dient hierbij te worden betrokken.
Achtergrond van de zaak is de volgende. Econocom en Intralot hebben een overeenkomst gesloten over de sale & lease back van loterijapparatuur. Tussen partijen is een geschil ontstaan over de duur van de overeenkomst. Intralot is na 42 maanden gestopt met het betalen van leasetermijnen en heeft de contractuele koopoptie uitgeoefend. Econocom meent dat haar nog een aantal maanden huur toekomt en dat zij eigenaar is gebleven van de geleasede apparatuur.
In dit kort geding heeft Intralot (onder meer) gevorderd dat het Econocom wordt verboden om conservatoire maatregelen te nemen. De voorzieningenrechter heeft bij vonnis van 18 november 2016 Econocom verboden conservatoire maatregelen te nemen of voort te zetten ter verzekering van verhaal van betalingsverplichtingen. Econocom heeft hiertegen hoger beroep ingesteld. In de tussentijd heeft de rechtbank bij vonnis van 11 april 2018 in de bodemprocedure uitspraak gedaan en onder meer voor recht verklaard dat Intralot haar verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst is nagekomen, dat Econocom uit hoofde van de overeenkomst niets meer van Intralot te vorderen heeft en dat de overeenkomst per 1 juli 2016 is geëindigd en dat Intralot met ingang van die datum de eigendom heeft van de apparatuur.
Het hof heeft daarna (bij arrest van 23 oktober 2018) in de kortgedingprocedure het vonnis van de voorzieningenrechter bekrachtigd en daaraan ten grondslag gelegd dat het hof gehouden is zijn oordeel af te stemmen op het vonnis in de bodemzaak.
Econocom heeft cassatieberoep ingesteld. Zij betoogt onder meer dat het hof heeft miskend dat een verbod tot het treffen van conservatoire maatregelen niet uitsluitend kan worden gebaseerd op de afstemmingsregel, maar dat hieraan een belangenafweging ten grondslag moet liggen, waarbij voor toewijzing van de vordering hoge eisen moeten worden gesteld.
De Hoge Raad overweegt daarover als volgt:
3.2. De ‘afstemmingsregel’ is niet van toepassing indien de gevraagde voorziening strekt tot opheffing van een conservatoire maatregel of tot een verbod tot het treffen van een dergelijke maatregel, en de uitspraak van de bodemrechter over de vordering ter verzekering waarvan de conservatoire maatregel strekt, nog geen kracht van gewijsde heeft gekregen. In een zodanig geval dienen de belangen van partijen te worden afgewogen, waarbij in aanmerking moet worden genomen dat een conservatoir beslag naar zijn aard ertoe strekt om te waarborgen dat voor een vooralsnog niet vaststaande vordering verhaal mogelijk zal zijn ingeval de vordering in de hoofdzaak wordt toegewezen, terwijl de beslaglegger bij (definitieve) afwijzing van de vordering in de hoofdzaak voor de door het beslag ontstane schade aansprakelijk is. De omstandigheid dat de rechter in de hoofdzaak reeds uitspraak heeft gedaan, dient hierbij te worden betrokken.”
Uit het bestreden arrest blijkt niet dat het hof heeft onderkend dat het, in verband met het gevorderde verbod om conservatoire maatregelen te nemen, deze belangenafweging moest maken. De klacht is daarmee gegrond. De Hoge Raad vernietigt het arrest en verwijst het geding door ter verdere behandeling.
