HR 3 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:165
Uit art. 5 Wet Bopz en de art. 5 en 6 EVRM vloeit noch in het algemeen, noch in dit geval voort dat de betrokkene recht heeft op bijstand van een tolk in de moedertaal tijdens het onderzoek ten behoeve van het opstellen van een geneeskundige verklaring als bedoeld in art. 5 Wet Bopz.
De zaak betrof een verzoek om een machtiging tot voortgezet verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis van een 80-jarige Poolse vrouw. Een verpleegkundige had ter zitting van de rechtbank verklaard dat zij Nederlands met betrokkene kan spreken en dat betrokkene zelf redelijk goed Nederlands spreekt. In de geneeskundige verklaring van de onafhankelijk psychiater was opgemerkt dat betrokkene op enig moment helemaal terugviel op haar moedertaal, het Pools, terwijl zij daarvoor wel beter Nederlands sprak. De rechtbank had het verzoek om een machtiging toegewezen.
De Hoge Raad verwerpt het cassatieberoep en overweegt zoals hiervoor in de eerste alinea omschreven, over het ontbreken van een recht op bijstand van een tolk, maar niet dan nadat hij de volgende regels heeft geformuleerd:
- het onderzoek dient zoveel mogelijk plaats te vinden in een voor de betrokkene begrijpelijke taal;
- de psychiater die het onderzoek uitvoert dient er op dient toe te zien dat betrokkene en de psychiater in staat zijn op een zodanige wijze met elkaar te communiceren dat de psychiater een goed beeld van betrokkene kan krijgen. Onder omstandigheden kan dit meebrengen dat de psychiater het onderzoek moet verrichten met bijstand van een tolk;
- indien het onderzoek heeft plaatsgevonden met bijstand van een tolk dan wel in een andere taal dan het Nederlands, dient daarvan melding te worden gemaakt in de geneeskundige verklaring.Voor de rechtbank geldt dat, indien de geneeskundige verklaring dan wel de behandeling van de zaak ter zitting daartoe aanleiding geeft, zij, alvorens de verzochte machtiging te verlenen – zo nodig ambtshalve – dient vast te stellen dat het onderzoek als bedoeld in art. 5 lid 1 Wet Bopz heeft plaatsgevonden met inachtneming van de in deze uitspraak door de Hoge Raad geformuleerde regels.
